Napisz do Nas: kontakt@stowarzyszeniepzp.pl
Napisz do Nas: kontakt@stowarzyszeniepzp.pl
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Partnerstwo publiczno-prywatne powinno mieć jasne zasady”, którego autorką jest Irena Skubiszak-Kalinowska, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Modele dialogu kształtują przepisy unijne i Prawo zamówień publicznych”, którego autorem jest Tomasz Zalewski, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
(ostatnia aktualizacja: 22 marca 2022 roku)
Szanowni Państwo,
bardzo wiele osób z Ukrainy przybywa obecnie do Polski w poszukiwaniu schronienia przed wojną. Jest oczywiste, że oprócz indywidualnych aktów pomocy, rozmiar tragedii i jej skutków wymaga zaangażowania instytucji państwa. W szczególności proces organizowania bezpośredniego wsparcia może niekiedy wymagać stosowania przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (dalej jako „PZP”).
Mając to na uwadze, w poczuciu odpowiedzialności i solidarności, przedstawiamy kluczowe informacje praktyczne, które mogą okazać się użyteczne dla podmiotów posiadających status zamawiającego w rozumieniu PZP. W celu zapewnienia komunikatywności dokumentu przygotowane wyjaśnienia prezentujemy w formie praktycznych 10 pytań i zwięzłych odpowiedzi.
W przypadku zidentyfikowania dalszych trudności lub potrzeby uzyskania dodatkowych wyjaśnień prosimy o kontakt na adres Stowarzyszenia: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Na zasadach nieodpłatnych postaramy się odpowiedzieć na wszelkie pytania dotyczące aspektów PZP związanych z udzielaniem zamówień publicznych przez polskich zamawiających w ramach bezpośredniego wsparcia na rzecz osób dotkniętych działaniami wojennymi na Ukrainie.
Do zagadnień prawa zamówień publicznych o kluczowym znaczeniu praktycznym dla sprawnego zapewniania w systemie zamówień publicznych pomocy w związku z kryzysem humanitarnym należy zaliczyć:
1. Czy istnieją szczególne przepisy dotyczące udzielania zamówień w sytuacji kryzysu humanitarnego?
Nie, na dzień publikacji oświadczenia nie uchwalono przepisów, które regulowałyby udzielanie zamówień publicznych w związku z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom kryzysu humanitarnego spowodowanego wojną na Ukrainie.
Przypominamy jednak, że w 2015 r. Komisja Europejska wydała komunikat COM(2015) 454 „w sprawie zasad udzielania zamówień publicznych w związku z obecnym kryzysem azylowym”. Dokument ten stanowi użyteczne źródło praktycznych informacji, na którym opierają się również informacje zawarte w niniejszym oświadczeniu.
Link do komunikatu Komisji Europejskiej.
2. Kiedy konieczne jest stosowanie przepisów PZP?
Stosowanie przepisów PZP jest obowiązkowe wyłącznie gdy spełnione są (łącznie) następujące przesłanki:
3. Kto ma obowiązek stosowania przepisów PZP?
Status zamawiającego – a więc podmiotu zobowiązanego do stosowania PZP – posiadają podmioty, o których mowa w art. 4-6 PZP. Szczegółowa analiza tego statusu może okazać się problematyczna. W kontekście zaistniałych wyzwań ważne jest podkreślenie, że posiadają go w szczególności:
4. Czy fundacje mają obowiązek stosować przepisy PZP?
Ta wątpliwość stosunkowo często pojawia się w przypadku fundacji, które dla swej działalności uzyskują dofinansowanie ze środków publicznych. Sam fakt uzyskania dotacji lub innej formy wsparcia w realizacji konkretnego przedsięwzięcia, nie kreuje obowiązku stosowania przepisów PZP. Kluczowe znaczenie ma charakter finansowej pomocy. Zgodnie z zachowującą aktualność opinią Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, obowiązek taki wystąpi, gdy wsparcie polega na finansowaniu ogólnego funkcjonowania fundacji. Natomiast obowiązek taki nie powstaje, gdy wsparciem ze środków publicznych objęta jest realizacja konkretnego przedsięwzięcia.
Link do opinii Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.
5. Jaka wartość zamówienia obliguje do stosowania przepisów PZP
W przypadku zamawiających publicznych (w szczególności jednostek samorządu terytorialnego i organów administracji rządowej), próg obowiązkowego stosowania przepisów PZP wynosi 130 000 zł.
W przypadku tzw. zamawiających sektorowych próg ten wynosi:
- 1 919 502 zł dla zamówień na dostawy i usługi,
- 4 453 600 zł dla zamówień na usługi społeczne,
- 23 969 275 zł dla zamówień na roboty budowlane.
Zawieranie umów o wartości niższej niż określone powyżej kwoty nie wymaga stosowania przepisów PZP. Wszystkie podane powyżej wartości to kwoty bez podatku VAT.
6. Jak oszacować wartość zamówienia?
Podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy bez podatku od towarów i usług (VAT), ustalone z należytą starannością. Jeżeli w ostatnim czasie zamawiający udzielał już zamówień podobnych do tych, których zamierza udzielić w związku z organizowaniem pomocy dla Ukraińców i Ukrainy, może powstać wątpliwość, czy w celu oszacowania wartości zamówienia obu „zakupów” nie należy sumować.
Jeżeli zamawiający wykaże, że nie mógł przewidzieć konieczności udzielenia kolejnego, podobnego zamówienia, wówczas nie zostanie spełniony tzw. test tożsamości czasowej. W takiej sytuacji nie będzie również obowiązku łącznego szacowania wartości zamówień.
7. Czy w każdym przypadku, gdy szacunkowa wartość zamówienia przekracza próg bagatelności konieczne jest stosowanie przepisów PZP?
W zaistniałych okolicznościach częściej mogą występować sytuacje, gdy nawet pomimo wartości zamówienia przekraczającej próg bagatelności, do jego udzielenia nie będzie konieczne stosowanie przepisów PZP. Do wyjątków o szczególnym potencjale wykorzystania należy zaliczyć:
7a. Czy w związku z wojną na Ukrainie ustanowione zostały szczególne rozwiązania w obszarze prawa zamówień publicznych?
Tak, wprowadza je ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej jako „Specustawa”), która – co istotne – w odniesieniu do udzielania zamówień weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 24 lutego 2022 r.
Wprowadzone nią przepisy przewidują wyłączenia od obowiązku stosowania przepisów PZP przy zawieraniu umów niezbędnych dla realizacji następujących zadań:
Można jednak ocenić, że kluczowe znaczenie praktyczne będzie miało wyłączenie ustanowione w art. 12 ust. 6 Specustawy. Zgodnie z tym przepisem PZP nie znajdzie zastosowania do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia pomocy polegającej na:
Skorzystać z niego mogą:
Podkreślić również należy, że wyłączenie obejmuje wyłącznie umowy niezbędne do zapewniania pomocy, o której mowa powyżej, a także niezbędne do informowania o pomocy kierowanej do obywateli Ukrainy. Zawierając umowę na podstawie wyłączenia będzie zobowiązany do upublicznienia w Biuletynie Zamówień Publicznych informacji na temat okoliczności faktycznych uzasadniających jego zastosowanie, a ponadto do podania:
8. Czy w przypadku braku podstaw do wyłączenia stosowania przepisów PZP konieczne jest organizowanie otwartej, sformalizowanej procedury, np. przetargu nieograniczonego?
W zaistniałych okolicznościach w wielu przypadkach będzie możliwe skorzystanie z trybu zamówienia z wolnej ręki, w którym zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą na podstawie art. 214 ust. 1 pkt 5 PZP. Zgodnie z tym przepisem zastosowanie tego trybu możliwe jest, gdy ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.
Przed skorzystaniem z tej przesłanki należy zawsze szczegółowo rozważyć spełnianie wszystkich wymienionych w niej warunków. Optymalnym rozwiązaniem jest sporządzenie możliwie szczegółowego uzasadnienia faktycznego i prawnego.
Można jednak założyć, że w aktualnych okolicznościach wykazanie tych podstaw nie powinno wywoływać szczególnych trudności. W tym zakresie pomocny są wytyczne zawarte we wspomnianym już komunikacie Komisji Europejskiej (COM(2015) 454) , którego fragmenty przytaczamy poniżej, i które zapewne warto wykorzystać przy formułowaniu uzasadnienia dla skorzystania z ww. przepisu:
Obowiązki formalne zamawiającego udzielającego zamówienia ograniczają się do zaproszenia wybranego wykonawcy do negocjacji, prowadzenia protokołu postępowania, zawarcia umowy i opublikowania ogłoszenia. Od 1 stycznia 2021 r. zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki nie wymaga w jakimkolwiek zakresie zawiadamiania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o wszczęciu postępowania w tym trybie.
9. Czy w przypadku decyzji o zorganizowaniu postępowania konkurencyjnego (np. przetargu nieograniczonego) istnieje możliwość przyspieszenia procesu zakupowego w stosunku do domyślnego harmonogramu wynikającego z przepisów PZP?
W niektórych sytuacjach zamawiający może uznać, że optymalnym rozwiązaniem nie jest udzielanie zamówienia z wolnej ręki, lecz zorganizowanie postępowania konkurencyjnego. W takich okolicznościach zamawiający jednak nie musi obawiać się, że konieczne jest zorganizowanie długotrwałej procedury.
Ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia publicznego możliwe jest w szczególności skrócenie terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminu na składanie ofert.
Ponadto zidentyfikowanie pilnej potrzeby uzasadnia zastosowanie trybu negocjacji bez ogłoszenia (art. 209 ust. 1 pkt 4 PZP). To procedura, w ramach której zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert. Jest to więc rozwiązanie optymalne, gdy zamawiający wprawdzie zamierza uzyskać ofertę najkorzystniejszą w ramach konkurencyjnej rywalizacji przedsiębiorców, jednakże ich krąg chce ograniczyć wyłącznie do kilku wybranych wykonawców.
W przypadku zamawiających sektorowych szczególnym instrumentem uelastyczniania i odformalizowania postępowania może być również uprawnienie z art. 393 ust. 1 pkt 1 PZP. Przepis ten pozwala na odstąpienie od stosowania obligatoryjnych podstaw wykluczenia, a tym samym żądania powiązanych z tymi podstawami podmiotowych środków dowodowych.
10. Czy wszczęcie postępowania odwoławczego poprzez wniesienie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej zawsze wpłynie na przedłużenie postępowania?
Czynności zamawiającego, którym wykonawcy będą zarzucali niezgodność z przepisami PZP mogą być kwestionowane poprzez wniesienie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (dalej jako „KIO” lub „Izba”). W przypadku wniesienia odwołania zawarcie umowy o zamówienie publiczne przed rozstrzygnięciem postępowania odwoławczego będzie zasadniczo niemożliwe.
Jeżeli jednak odwołanie składane jest na etapie po wyborze oferty najkorzystniejszej, zamawiający dysponuje instrumentem umożliwiającym zawarcie umowy pomimo wniesienia odwołania. Mianowicie na podstawie art. 578 ust. 2 PZP możliwe jest złożenie do Izby wniosku o uchylenie zakazu zawarcia umowy, który KIO uwzględni, jeżeli:
Warto nadmienić, że na podstawie dotychczasowego orzecznictwa Izby można sformułować przekonujące argumenty, że trwający kryzys humanitarny spowodowany wojną na Ukrainie stanowiłby podstawę do uchylenia zakazu zawarcia umowy, co oczywiście w konkretnych okolicznościach wymaga jednak szczegółowego uzasadnienia.
W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Składane części sprawozdania finansowego muszą mieć określoną formę”, którego autorem jest Sylwester Kuchnio, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W dzisiejszym wydaniu Dziennika Gazeta Prawna ukazał się ranking prawników mających największy wpływ na życie społeczne, gospodarcze i polityczne w Polsce. Wyróżniono w nim Aldonę Kowalczyk, współzałożycielkę i Prezesa Zarządu Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych (SPZP).
„W naszym zestawieniu tradycyjnie skupiamy się na tym, który z prawników miał wpływ na naszą rzeczywistość i w czym się on wyrażał. Jesteśmy zaś powściągliwi w ocenach; zostawiamy je Czytelnikom”, podsumował Krzysztof Jedlak, redaktor naczelny Dziennika Gazety Prawnej.
W rankingu wskazano, że SPZP „skupia się na rozwiązywaniu rzeczywistych problemów rynku zamówień publicznych i robi to wyjątkowo skutecznie. Bez bicia piany, skupiona na meritum zagadnienia, wskazuje niebezpieczeństwa związane z niewłaściwą interpretacją przepisów i walczy o zmianę podejścia”.
SPZP zrzesza ponad 50 prawników, czynnie świadczących pomoc prawną z zakresu prawa zamówień publicznych, PPP i koncesji. W zestawieniu DGP podkreślono renomę i rozpoznawalność Stowarzyszenia jako profesjonalnej organizacji, której głos wybrzmiewa w relacjach między urzędnikami a uczestnikami rynku zamówień publicznych.
18 stycznia 2022 r. Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych miało przyjemność współorganizować z Konfederacją Lewiatan debatę pt. „Problemy z wykonaniem umowy a podstawy wykluczenia z przetargów publicznych”.
Gośćmi debaty byli: Hubert Nowak, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, Mariusz Haładyj, Prezes Prokuratorii Generalnej RP oraz członek Rady Zamówień Publicznych, Przemysław Grosfeld, Zastępca dyrektora w Ministerstwie Rozwoju oraz członek Rady Zamówień Publicznych, Małgorzata Śledziewska, Zastępca dyrektora departamentu zakupów w PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. i Artur Łuczak, Dyrektor Oddziału Rzeszów w spółce Erbud S.A.
Spotkanie poprowadzili członkowie SPZP: Katarzyna Kuźma oraz Wojciech Merkwa.
Debata była w całości poświęcona jednej z najbardziej kontrowersyjnych przesłanek wykluczenia przewidzianej w art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP, czyli konsekwencjom niewykonania lub nienależytego wykonania wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego lub koncesji. Prelegenci podkreślili, że jest to temat niezwykle ważny dla wszystkich uczestników rynku zamówień publicznych, a jednocześnie budzący istotne wątpliwości interpretacyjne i traktowany w sposób niejednolity w orzecznictwie.
Część prelegentów sugerowała konieczność wprowadzenia zmian legislacyjnych celem doprecyzowania przepisów. Pozostali uczestnicy debaty proponowali natomiast promowanie dobrych praktyk wśród uczestników rynku lub też opracowanie wytycznych interpretacyjnych, które przyczyniłyby się do ujednolicenia stosowania art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP w praktyce.
Debata cieszyła się dużym zainteresowaniem, co przełożyło się na ożywioną dyskusję osób w niej uczestniczących.
Serdecznie dziękujemy prelegentom za wartościową dyskusję, a także wszystkim uczestnikom debaty za aktywny udział.
Zapraszamy do zapoznania się z relacją z debaty:
Część pierwsza
Część druga
Część trzecia
W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Przetargi: można łączyć potencjały, aby spełnić warunki udziału w postępowaniu”, którego autorką jest Irena Skubiszak-Kalinowska, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W dzisiejszym wydaniu Dziennika Gazety Prawnej ukazał się artykuł na temat opinii wydanej przez Urząd Zamówień Publicznych, na wniosek Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych, dotyczącej stosowania cywilnoprawnej instytucji przekazu do bezpośrednich płatności na rzecz podwykonawców w przypadku zamówień publicznych, których przedmiotem są roboty budowlane.
W artykule Aldona Kowalczyk, Prezes Zarządu SPZP oraz Jaroslaw Jerzykowski, Członek Komisji Rewizyjnej SPZP komentują i przybliżają treść opinii.
Artykuł dostępny jest w wersji drukowanej oraz na stronie DGP.
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazały się dwa artykuły opracowane przez członków SPZP:
4 stycznia 2022 r. Urząd Zamówień Publicznych odpowiedział na wniosek SPZP o wydanie opinii dotyczącej stosowania cywilnoprawnej instytucji przekazu do bezpośrednich płatności na rzecz podwykonawców w przypadku zamówień publicznych, których przedmiotem są roboty budowlane. W opinii UZP potwierdził, iż zastosowanie przekazu w odniesieniu do wynagrodzenia należnego wykonawcy z tytułu realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego w ciężar długu wykonawcy wynikający z umowy o podwykonawstwo nie stoi w sprzeczności z przepisami ustawy Pzp.
Pełna treść odpowiedzi znajduje się tutaj.
Obowiązująca od 1 stycznia 2021 r. ustawa Prawo zamówień publicznych wprowadziła szereg zmian, w tym również w kwestii tak istotnej dla rynku zamówień publicznych jak podstawy wykluczenia z postępowania o zamówienie publiczne. Jedna z najbardziej kontrowersyjnych w praktyce przesłanek, niejednolicie interpretowanych w orzecznictwie, została przewidziana w art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP.
Przepis ten uległ zmianie w stosunku do poprzednio obowiązującego (również wywołującego kontrowersje). Nowe brzmienie nie tylko nie rozwiewa dotychczasowych wątpliwości, generuje wręcz nowe, nieznane wcześniej, ryzyka.
Jednym z istotnych elementów potęgujących te wątpliwości jest sposób, w jaki wykonawcy powinni formułować swoje oświadczenia w dokumencie JEDZ. Pytanie tam zawarte ma bowiem szerszy zakres niż przesłanka wykluczenia z art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP. Praktyka i orzecznictwo są niejednolite w odniesieniu do tego zagadnienia, a konsekwencją opisanej niepewności prawa jest ryzyko naruszenia zasady równego traktowania wykonawców w dostępie do rynku zamówień oraz rosnąca liczba wykluczeń z postępowań o zamówienie publiczne w związku z rzekomym wprowadzeniem zamawiającego w błąd.
Wspomniana niepewność prawa nie służy uczestnikom rynku zamówień publicznych, a praktyka stosowania tego przepisu w postępowaniach zdaje się coraz bardziej odbiegać od celu, dla którego został on wprowadzony.
Podczas spotkania poruszymy m.in. następujące zagadnienia:
Spotkanie poprowadzą Katarzyna Kuźma i Wojciech Merkwa, członkowie Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych.
Gośćmi debaty będą:
Więcej informacji oraz możliwość rejestracji pod LINKIEM.
W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł „Nowe PZP: wyjaśnianie specyfikacji warunków zamówienia”, którego współautorem jest mec. Piotr Trębicki, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł „Raport z realizacji zamówienia – istotne narzędzie zakupowe czy zbędne obciążenie”, którego autorem jest prof. UMK dr hab. Paweł Nowicki, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł „Doświadczenie konsorcjanta procentuje”, którego autorką jest Marzena Jaworska, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W tym tygodniu w dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł na temat funkcji pełnomocnika w postępowaniach przed Krajową Izbą Odwoławczą w nowym Prawie zamówień publicznych, którego współautorem jest Jarosław Sroka, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W tym tygodniu w dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazał się artykuł pt. „Czy zero euro może być uznane za wynagrodzenie w umowie o zamówienie publiczne?", którego autorką jest Żaneta Urbaniak, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazały się dwa artykuły autorstwa Członków SPZP:
W tym tygodniu w dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazał się artykuł pt. „Zamówienia publiczne: czy wcześniejsze kary umowne mogą prowadzić do wykluczenia", którego autorem jest Michał Drozdowicz, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
26 lipca ukazało się najnowsze wydanie miesięcznika „Europejski Przegląd Sądowy” („EPS”). Członkowie Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych mieli przyjemność tworzenia wszystkich artykułów i glos, składających się na lipcowy numer tego prestiżowego czasopisma. Publikacja koncentruje się na praktycznym ujęciu wybranych zagadnień dotyczących zmian w prawie wprowadzonych 1 stycznia 2021 roku nową ustawą Prawo Zamówień Publicznych.
Członkowie SPZP przygotowali osiem artykułów stanowiących opracowania wybranych zagadnień z zakresu zamówień publicznych i mających na celu zwrócenie uwagi na rozwiązania prawne, które wciąż budzą wątpliwości w praktyce:
Poniżej przedstawiamy abstrakty opublikowanych artykułów i glos:
Instytucja self-cleaning w zamówieniach publicznych
Aldona Kowalczyk, dr Aleksandra Sołtysińska
Instytucja self-cleaning pojawiła się w polskim i unijnym prawie zamówień publicznych stosunkowo niedawno, aczkolwiek już wcześniej wiele państw członkowskich i instytucji międzynarodowych dostrzegało potrzebę umożliwienia wykonawcom skorzystania z dobrowolnych środków naprawczych w celu wykazania wiarygodności. Self-cleaning w prawie unijnym został zaprojektowany jako uprawnienie wykonawcy, przy czym ostateczny rezultat podjętych środków jest oceniany przez zamawiającego lub wskazaną instytucję krajową. W procesie stosowania instytucji self-cleaning napotykamy wiele wątpliwości dotyczących rodzaju środków naprawczych, terminu dowodzenia ponownie zyskanej wiarygodności, czasu, w jakim czynności self-cleaning mają się odbywać, jak należy wypełniać dokumenty składane przez wykonawców oraz sytuacji wykonawców biorących udział w kilku postępowaniach przetargowych jednocześnie. Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba uporządkowania analizowanego zagadnienia self-cleaning oraz udzielenia odpowiedzi na pytania pojawiające się w praktyce i orzecznictwie sądowym.
***
Przesłanki wykluczenia z postępowania o zamówienie publiczne – analiza porównawcza rozwiązań dyrektywy klasycznej, dyrektywy sektorowej i dyrektywy w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa
dr Wojciech Hartung, Katarzyna Kuźma
Niniejszy artykuł przedstawia regulacje dotyczące przesłanek wykluczenia wykonawców z udziału w postępowaniach o zamówienie publiczne ze szczególnym uwzględnieniem odmienności, które zostały w tym zakresie przewidziane w przepisach dotyczących tzw. zamówień klasycznych, zamówień sektorowych oraz zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa. Zagadnieniem pozostającym w ścisłym związku z przesłankami wykluczenia, ale nieomawianym w niniejszym artykule, jest procedura samooczyszczenia (tzw. self-cleaning), której poświęcona jest odrębna publikacja.
***
Wpływ Białej księgi w sprawie wyrównywania szans w związku z subsydiami zagranicznymi na rynki zamówień publicznych
dr hab. Michał Kania
Rozwiązania zawarte w Białej księdze w sprawie wyrównywania szans w związku z subsydiami zagranicznymi stanowią istotny instrument geostrategiczny UE o charakterze protekcjonistycznym. Celem Białej księgi jest wsparcie unijnych przedsiębiorstw w rywalizacji z przedsiębiorcami z państw trzecich korzystającymi z różnych form pomocy publicznej. Regulacja zawarta w module 3 Białej księgi dotyczy konkurencji na rynku zamówień publicznych. Przyjęte rozwiązania wywołują wiele wątpliwości. Dotyczą one poza aspektami proceduralnymi takich kwestii jak: potencjalni adresaci norm sankcjonujących przewidzianych w module 3, alternatywne zasoby unijne umożliwiające szybkie sprostanie obecnym wyzwaniom współczesności w obszarze rozwoju infrastruktury publicznej czy też spójność działań proponowanych w Białej księdze z dotychczasową współpracą części krajów UE z przedsiębiorcami chińskimi w ramach inicjatywy Nowego Jedwabnego Szlaku. Rozwiązania przedstawione w Białej księdze posiadać mogą również wpływ na krajowy rynek zamówień publicznych.
***
Umowa ramowa w europejskim prawie zamówień publicznych – orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości oraz sądów skandynawskich jako wytyczne dla polskiej praktyki
dr Marta Andhov, Mirella Lechna-Marchewka
W zamówieniach publicznych umowa ramowa to technika dokonywania zakupów, w której ustala się pewne warunki udzielania przyszłych zamówień oraz krąg wykonawców, którym zamówienia te mogą być udzielane. W polskiej praktyce zamówieniowej umowa ramowa wciąż pozostaje instytucją niedocenianą. Tymczasem w krajach skandynawskich umowa ramowa to około 40–50% udzielonych zamówień, a w Wielkiej Brytanii około 30%. W niniejszym artykule zaprezentowano umowę ramową na tle orzecznictwa europejskiego, tj. orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości oraz sądów skandynawskich. Orzeczenia te stanowią cenny wkład w interpretację instytucji umowy ramowej, także na gruncie polskiego prawa zamówień publicznych, które przenosi unijną regulację umowy ramowej do porządku krajowego.
***
Unieważnienie umowy o udzielenie zamówienia publicznego z uwagi na uchybienie okresowi zawieszenia typu standstill
Anna Szymańska
Jedną z najbardziej doniosłych instytucji prawnych w zamówieniach publicznych jest czasowy zakaz zawarcia umowy z wybranym wykonawcą, nazywany także okresem zawieszenia typu standstill. Zakaz ten ma charakter tymczasowy typu zawieszającego i stanowi główny instrument prawny skuteczności procedur odwoławczych, „które mają być dostępne co najmniej dla każdej osoby, która ma lub miała interes w uzyskaniu konkretnego zamówienia, a która ucierpiała lub może ucierpieć wskutek domniemanego naruszenia unijnego prawa w dziedzinie zamówień publicznych lub przepisów krajowych przenoszących to prawo”. Polega on na konieczności odczekania przez zamawiającego określonego czasu od poinformowania o wyborze oferty najkorzystniejszej do zawarcia umowy, czy inne podmioty nie skorzystają z prawa odwołania się od przedmiotowej decyzji, a w przypadku odwołania – okres ten wydłuża się na czas trwania postępowania odwoławczego.
.***
Rozwiązanie umowy w sprawie zamówienia za porozumieniem stron – uwagi na tle uchwały Krajowej Izby Odwoławczej z 15.07.2020 r., KIO/KD 39/20
dr hab. Piotr Bogdanowicz, Jarosław Jerzykowski
Problematyka rozwiązania umowy w sprawie zamówienia za porozumieniem stron nie doczekała się szerszego omówienia w piśmiennictwie. Nie była również w ogóle – na poziomie Trybunału Sprawiedliwości – albo zbyt często, jeżeli chodzi o Krajową Izbę Odwoławczą (KIO) czy sądy powszechne, przedmiotem refleksji judykatury. Już chociażby z tego też względu stanowisko KIO wyrażone w uchwale z 15.07.2020 r., KIO/KD 39/20, zasługuje na uwagę. W uchwale tej KIO uznała, że nie można swobodnie rozwiązywać umów w sprawie zamówienia.
***
Odpłatność zamówienia publicznego i badanie rażąco niskiej ceny w kontekście paradoksu kota Schrödingera – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 10.09.2020 r., C-367/19, Tax-Fin-Lex d.o.o. przeciwko Ministrstvo za notranje zadeve
dr Jarosław Kola
Mogłoby się wydawać, że kwestia odpłatnego charakteru zamówień publicznych jest zagadnieniem, któremu w literaturze i orzecznictwie poświęcono już wystarczająco wiele uwagi, by zakładać, że na jego tle nie powinny powstawać poważniejsze wątpliwości interpretacyjne. Założenie to wydaje się jeszcze bardziej uprawnione w odniesieniu do problematyki prawnych instrumentów przeciwdziałania praktyce składania ofert z rażąco niską ceną. Tymczasem niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-367/19, Tax-Fin-Lex, dowodzi, że również na tym tle wciąż mogą ujawniać się zagadnienia interesujące z teoretycznego punktu widzenia, a przy tym doniosłe praktycznie. W orzeczeniu tym Trybunał doprecyzował znaczenie „odpłatnego charakteru” zamówienia, a przy tym potwierdził, że wątpliwości zamawiającego co do realności zaoferowanej mu ceny nie mogą prowadzić do automatycznego odrzucania ofert, lecz zawsze wymagają wyjaśnienia, nawet gdy cena wynosi zero.
***
Restrykcyjne podejście do wyłączenia stosowania unijnego prawa zamówień publicznych w szeroko rozumianych zamówieniach in-house – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 4.06.2020 r., C-429/19, Remondis GmbH przeciwko Abfallzweckverband Rhein-Mosel-Eifel
Anna Specht-Schampera, Tomasz Dąbrowski
Komentowane orzeczenie odnosi się do szeroko pojętego zamówienia in-house, rozumianego jako zwolnienie z obowiązku stosowania przepisów unijnego prawa zamówień publicznych. Orzecznictwo Trybunału zostało skonsolidowane i ujęte w tzw. dyrektywie klasycznej, a w dalszej kolejności w prawodawstwie państw członkowskich. Nowe wyroki TS pokazują, że standardy określone w poprzednim stanie prawnym nie zostały wyczerpująco odzwierciedlone w przepisach, a istniejące przesłanki podlegają ścisłej wykładni i odniesieniu do fundamentalnych zasad prawa UE, w tym prawa konkurencji i jego skuteczności. Z glosowanego wyroku wynika, że nie można wyłączyć stosowania przepisów dyrektywy klasycznej, jeśli współpraca pomiędzy instytucjami zamawiającymi polega na samym tylko wykonaniu zadania realizowanego w interesie publicznym za wynagrodzeniem. Wyrok nie odnosi się jednak do zagadnienia celów leżących w interesie publicznym ani do prawa konkurencji. Orzecznictwo Trybunału cechuje się niekonsekwencją w odniesieniu do różnych wyłączeń w ramach szeroko rozumianej konstrukcji in-house.
***
Europejski Przegląd Sądowy (EPS) jest niezwykle prestiżowym i cenionym branżowo miesięcznikiem oraz jedynym regularnie publikowanym czasopismem prawniczym w Polsce poświęconym w całości problematyce szeroko rozumianego prawa europejskiego. Publikacja ta jest ujęta w międzynarodowej bazie European Reference Index for the Humanities and Social Sciences (ERIH+).
Członkowie Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych pragną złożyć podziękowania Radzie Naukowej i Kolegium Redakcyjnemu EPS za możliwość publikacji artykułów na łamach miesięcznika „Europejski Przegląd Sądowy”. Szczególne podziękowania kierujemy również do Pani dr Aleksandry Sołtysińskiej z Uniwersytetu Jagiellońskiego i SPZP, która była inicjatorką przygotowania artykułów i glos do aktualnego numeru EPS i w tym celu stworzyła grupę badawczą składającą się z przedstawicieli nauki i praktyki zrzeszonych w SPZP.
Aktualne wydanie „Europejskiego Przeglądu Sądowego” dostępne jest w prenumeracie, nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer.
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazał się artykuł pt. „Problemy z tajemnicą przedsiębiorstwa w zamówieniach publicznych", którego autorem jest prof. UMK dr hab. Paweł Nowicki, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazały się dwa artykuły autorstwa członków SPZP:
W dniu 9 czerwca 2021 roku w siedzibie kancelarii Dentons oraz częściowo online odbyło się Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych. Podczas Zebrania dokonano podsumowania działalności Stowarzyszenia w 2020 roku oraz głosowano między innymi nad składem władz SPZP.
Z radością pragniemy poinformować, że decyzją członków Stowarzyszenia do grona Zarządu dołączyła mec. Mirella Lechna-Marchewka, która wcześniej pełniła funkcję członka Komisji Rewizyjnej.
Co więcej, dr Wojciech Hartung oraz mec. Jarosław Jerzykowski zostali członkami Komisji Rewizyjnej SPZP. Pozostały skład władz pozostał bez zmian, szczegóły znajdziecie Państwo tu.
Zebranie zostało uwieńczone dyskusją merytoryczną i wymianą poglądów na temat aktualnych problemów związanych ze stosowaniem nowego Prawa zamówień publicznych i jego interpretacją oraz inicjatyw działań Stowarzyszenia w tym roku.
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazał się artykuł pt. „Podwykonawca zamówienia publicznego stoi teraz na lepszej pozycji", którego autorem jest Jaroslaw Jerzykowski, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
26 maja, 2021 roku, podczas Ogólnopolskiej Konferencji „Nowy Świat Zamówień Publicznych", w panelu dyskusyjnym pt. „Nowa Ustawa Prawo Zamówień Publicznych” uczestniczyły Aldona Kowalczyk (Prezes Zarządu SPZP) oraz jako moderator Anna Specht-Schampera (Członek Zarządu SPZP).
Podczas rozmowy eksperci analizowali zmiany w nowym Pzp.
Relacja z całego wydarzenia dostępna jest tu.
21 maja, 2021 roku, w Warszawie, odbył się finałowy etap ustny II edycji turnieju dla studentów wydziałów prawa i administracji - Moot Court: „Zastępstwo procesowe przed Krajową Izbą Odwoławczą”.
Turniej został zorganizowany przez Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych. Patronat honorowy nad II edycją turnieju objął Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, który zaszczycił uczestników osobistym udziałem we wręczeniu nagród.
Fundatorami nagród pieniężnych za zajęcie I miejsca było Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych oraz Sekcja Prawa Zamówień Publicznych Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie
Nagrody w postaci miesięcznych praktyk zaoferował Urząd Zamówień Publicznych, ponadto 2-3 miesięczne odpłatne praktyki dla uczestników zwycięskich drużyn zaoferowały kancelarie: Andersen Tax & Legal Srokosz i Wspólnicy sp.k., Bird & Bird Szepietowski i wspólnicy sp.k., BSJP Brockhuis Jurczak Prusak Sroka Nilsson sp.k. ,Clifford Chance, Janicka, Krużewski, Namiotkiewicz i wspólnicy sp.k. ,Dentons Europe Dąbrowski i Wspólnicy sp. k. ,Domański Zakrzewski Palinka sp. k. ,Jerzykowski i Wspólnicy sp. k. ,Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy sp.k. ,Wardyński i Wspólnicy sp.k. ,WKB Wierciński, Kwiecinski, Baehr sp. k.
Tegoroczny turniej został podzielony na dwie części i kazusy. W zmaganiach uczestniczyły drużyny z sześciu uniwersytetów:
Drużyna A - Uniwersytet Adama Mickiewicza (opiekun: dr Jarosław Kola)
Filip Golędzinowski
Konstancja Syller
Mikołaj Ciseł
Drużyna B - Uniwersytet Jagielloński (opiekun: dr Marcin Smaga)
Dominika Szczerbowska
Jan Różalski
Kacper Koman
Drużyna C - Uniwersytet Łódzki (opiekun: dr Anna Górczyńska)
Maria Szychowska
Peter Kozicki
Sara Zwierzchowska
Drużyna D - Uniwersytet Śląski (opiekunowie: mgr Aleksandra Klefas oraz prof. UŚ dr hab. Michał Kania)
Piotr Lach
Paulina Wójcik
Marta Zdunek
Drużyna E - Uniwersytet Warszawski (opiekun: dr hab. Piotr Bogdanowicz)
Maciej Mróz
Rafał Stronk
Weronika Urbszy
Drużyna F - Uniwersytet Wrocławski (opiekunowie: dr Witold Małecki oraz dr Michał Raduła)
Cyprian Herl
Kamil Chadaj
Mateusz Jakubiszyn
W pierwszym etapie konkursu, oceniając pisma procesowe, brano pod uwagę jakość argumentacji prawniczej i sposób jej prezentacji, a także formalną poprawność pism. Część finałowa polegała na udziale drużyn w charakterze pełnomocników stron w symulowanej rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą (KIO).
Wystąpienia drużyn w pierwszym kazusie oceniało Jury w składzie: mec. Irena Skubiszak-Kalinowska – Przewodnicząca , mec. Magdalena Falkowska, mec. Witold Sławiński.
Zmagania w ramach kazusu numer dwa oceniało Jury w składzie: mec. Jarosław Jerzykowski – Przewodniczący, dr Aleksandra Sołtysińska, mec. Aldona Kowalczyk.
Finał konkursu przypominał prawdziwe zmagania przed KIO.
Oceniając wystąpienia ustne jurorzy brali pod uwagę nie tylko ich poziom merytoryczny, ale także zimną krew i umiejętność reakcji na pytania członków jury oraz celność replik.
Wyniki II edycji turnieju Moot Court: „Zastępstwo procesowe przed Krajową Izbą Odwoławczą” przedstawiają się następująco:
Kazus numer 1:
I miejsce - Uniwersytet Jagielloński
II miejsce, ex aequo - Uniwersytet Łódzki oraz Uniwersytet Warszawski
Kazus numer 2:
I miejsce - Uniwersytet Wrocławski
II miejsce, ex aequo - Uniwersytet Adama Mickiewicza oraz Uniwersytet Śląski
„Cieszymy się, że druga edycja konkursu, który wpisuje się w misję edukacyjną naszego Stowarzyszenia, spotkała się z ogromnym zainteresowaniem. Mamy nadzieję, że nasz Moot Court przyczyni się do wzrostu popularności prawa zamówień publicznych wśród studentów” – dodała Aldona Kowalczyk, Prezes Zarządu SPZP.
Gratulujemy Zwycięzcom i wszystkim Uczestnikom!
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazał się artykuł pt. „Zamówienia publiczne: czy cudzy potencjał można użyć przy przetargach", którego autorem jest Irena Skubiszak-Kalinowska, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
Szanowni Państwo, z przyjemnością informujemy, że finał II edycji turnieju Moot Court: „Zastępstwo procesowe przed Krajową Izbą Odwoławczą” odbędzie się 21 maja w Warszawie. Szczegóły zostały przekazane do opiekunów grup.
22 kwietnia 2021 roku Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych (SPZP) przekazało Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych stanowisko w ramach konsultacji projektu tomu II rekomendacji dotyczących zamówień publicznych na systemy informatyczne pn. „OPZ i przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na system informatyczny”.
Stanowisko zostało przygotowane przez trzyosobowy zespół członków SPZP: Irenę Skubiszak-Kalinowską koordynującą prace zespołu, Annę Prigan i Tomasza Zalewskiego.
Pełną treść stanowiska SPZP znajdą Państwo pod linkiem.
W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazał się artykuł pt. „Zamówienia publiczne: swoboda kształtowania umowy ma swoje granice", którego autorem jest dr Grzegorz Wąsiewski, Członek SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
W ostatnim dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa ukazał się artykuł pt. „Jak mądrze walczyć o zmianę specyfikacji", którego współautorem jest Anna Specht-Schampera Członek Zarządu SPZP.
Treść publikacji dostępna jest tutaj.
