SPZPSPZP

Napisz do Nas: kontakt@stowarzyszeniepzp.pl

Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych serdecznie zaprasza studentów wydziałów prawa i administracji do udziału w trzeciej edycji turnieju Moot Court: „Zastępstwo procesowe przed Krajową Izbą Odwoławczą”.

Organizatorem konkursu jest Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych, partnerem Sekcja Prawa Zamówień Publicznych Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie.
Patronat honorowy nad III edycją turnieju objął Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Tegoroczna edycja turnieju ma szczególny charakter, gdyż jego finał przypada w miesiącu, w którym Krajowa Izba Odwoławcza obchodzi 15-lecie swego istnienia.

Turniej polega na symulacji postępowania przed KIO w oparciu o kazus odnoszący się do problematyki przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zgodnie z przepisami PZP.

Do udziału zapraszamy 2-5 osobowe zespoły wraz z ich opiekunami, wyłonione w kwalifikacjach przez uczelnie. Opiekunów, którzy chcą zgłosić swoje drużyny, prosimy o zrobienie tego za pomocą kart zgłoszeniowych, które należy wysłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
Przewidujemy nagrodę pieniężną w kwocie 6000 złotych dla drużyny, która zajmie I miejsce, ufudnowaną wspólnie przez Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych oraz Okręgową Radę Adwokacką w Warszawie.


Nagrodę w postaci nieodpłatnych praktyk dla członków zwycięskiej drużyny zaoferował Urząd Zamówień Publicznych. Ponadto 2-3 miesięczne odpłatne praktyki dla uczestników drużyn – finalistów turnieju, zaoferowały kancelarie:

  • Andersen Tax & Legal Srokosz i Wspólnicy sp.k.
  • Bird & Bird Szepietowski i wspólnicy sp.k.
  • BSJP Brockhuis Jurczak Prusak Sroka Nilsson sp.k.
  • Clifford Chance, Janicka, Krużewski, Namiotkiewicz i wspólnicy sp.k.
  • Dentons Europe Dąbrowski i Wspólnicy sp. k.
  • Domański Zakrzewski Palinka sp. k.
  • JDP Drapała & Partners sp.j.
  • Jerzykowski i Wspólnicy sp. k.
  • Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy sp.k.
  • Sołtysiński Kawecki & Szlęzak Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Spółka Jawna
  • Wardyński i Wspólnicy sp.k.
  • WKB Wierciński, Kwiecinski, Baehr sp. k.

Terminarz (nastąpiła zmiana terminarza turnieju odnośnie do poniższej informacju, aktualny znajduje się pod linkiem):

  • Do 25 października 2022 r. - zakończenie kwalifikacji na uczelniach i zgłoszenie drużyn (włącznie z podaniem składu osobowego i przesłaniem oświadczeń RODO).
  • 26 października 2022 r. - publikacja kazusu; informacja o przydzielonych poszczególnym drużynom rolach procesowych
  • Do 28 października 2022 r. - drużyny mogą zgłaszać pytania dot. treści kazusu; Organizator publikuje odpowiedzi bez zbędnej zwłoki.
  • Do 7 listopada 2022 r., godz. 17:00 - przesłanie do Organizatora odwołań przez drużyny występujące w roli odwołujących [tego samego dnia przekazanie przez Organizatora odwołań zamawiającemu].
  • Do 17 listopada 2022 r., godz. 17:00 - przesłanie do Organizatora odpowiedzi na odwołania przez zamawiających [tego samego dnia przekazanie przez Organizatora ww. odpowiedzi odwołującemu].
  • 24 listopada 2022 r. – przekazanie przez Organizatora do Uczestników decyzji o zakwalifikowaniu 2 z nich do etapu ustnego tj. do udziału w symulacji rozprawy przed KIO (zapraszamy 1 odwołującego i 1 zamawiającego)
  • 2 grudnia 2022 r. – rozprawa, etap ustny.


Organizator zastrzega sobie prawo zmiany terminarza turnieju stosownie do sytuacji epidemiologicznej.

Więcej informacji dostępnych jest w regulaminie.

3 moot court

Zachęcamy Państwa do udziału w XIII Konferencji naukowej z zakresu zamówień publicznych pt. „Zamówienia publiczne – rola, wyzwania, perspektywy. 15 lat KIO w systemie zamówień publicznych”, organizowanej przez Urząd Zamówień Publicznych wspólnie z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Konferencja odbędzie się 27 września 2022 r. w Poznaniu w formule hybrydowej (stacjonarnie oraz online). W debatach oraz wystąpieniach podczas wydarzenia wezmą udział członkowie Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych:

  • prof. UMK dr hab. Paweł Nowicki będzie ekspertem panelu pt. „Rynek zamówień publicznych – wyzwania krótko i długookresowe”, którego moderatorem będzie dr Jarosław Kola.
  • dr hab. Piotr Bogdanowicz, będzie moderował panel z udziałem mec. Aldony Kowalczyk oraz dr Aleksandry Sołtysińskiej, pt. „Wpływ KIO na kształtowanie systemu zamówień publicznych”.
  • Podczas konferencji zostanie zaprezentowany film „Global perspective on challenges in public procurement”, przedstawiający stanowiska zagranicznych naukowców, specjalizujących się w prawie zamówień publicznych, w tym prof. Marty Andhov reprezentującej Uniwersytet Kopenhaski.

Celem konferencji będzie omówienie roli, wyzwań oraz perspektyw zamówień publicznych, w tym ich znaczenie dla strategicznych celów rozwoju kraju.

Więcej na temat wydarzenia oraz możliwości udziału znajdziecie Państwo na stronie internetowej UZP.

Przy okazji konferencji pragniemy zwrócić Państwa uwagę na projekt #CrowdSourcingPZP, w ramach którego UZP zachęca do podzielenia się spostrzeżeniami na temat wyzwań, jakie stoją przed polskim prawem i systemem zamówień publicznych. Szczegóły tutaj.

SAVE THE DATE: Konferencja SPZP „2 lata nowego Pzp – analiza zebranych doświadczeń, postulowane zmiany"
Warszawa, 25 października 2022 r.

Tuż przed wybuchem pandemii weszło w życie nowe Prawo zamówień publicznych, a wraz z nim pojawiły się nowe problemy i wyzwania w naszej codziennej pracy. W ramach dyskusji podczas stacjonarnej konferencji organizowanej przez nasze Stowarzyszenie w Warszawie, na którą zapraszamy 25 października, przyjrzymy się doświadczeniom związanym z jego stosowaniem.

Wydarzenie podzieliliśmy na następujące panele dyskusyjne:

  1. Przygotowanie i prowadzenie postępowania (w tym unieważnienie postępowania).
  2. Ocena ofert.
  3. Umowy w sprawie zamówienia publicznego.
  4. Zamówienia sektorowe oraz zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa.
  5. Środki ochrony prawnej.

Wyżej wymienione kwestie, nawet jeśli nie obejmują wszystkich aspektów stosowania Pzp, z którymi spotykamy się na co dzień, są w naszej ocenie najistotniejsze.

Wkrótce podamy szczegóły dotyczące czasu, miejsca, programu konferencji oraz rejestracji, tymczasem już dziś zachęcamy do zarezerwowania terminu w kalendarzu.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazały się dwa artykuły opracowane przez członków SPZP:

  • „Samooczyszczenie, błąd i wykluczenie w zamówieniach publicznych”, którego autorem jest Michał Drozdowicz, treść dostępna tutaj.
  • „ Jak organizować przetargi na chmurę obliczeniową”, którego autorem jest dr Jakub Krysa, treść dostępna tutaj.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Strategiczne znaczenie zamówień publicznych”, którego autorem jest prof. UMK dr hab. Paweł Nowicki, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Obowiązująca klauzula waloryzacyjna nie jest doskonała”, którego autorem jest Jaroslaw Jerzykowski, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Ocena oświadczenia o podziale zadań w ramach konsorcjum”, którego autorem jest Tomasz Michalczyk, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Co jest, a co nie jest błędem w treści gwarancji wadialnej?”, którego współautorką jest Agnieszka Gilowska, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Zmowa przetargowa w zakończonym postępowaniu”, którego autorem jest Michal Gajdek, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Waloryzacja wynagrodzenia wykonawcy”, którego autorką jest Katarzyna Skiba-Kuraszkiewicz, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych oraz wydawnictwo Wiedza i Praktyka zapraszają
na debatę
„Zmiany umów w sprawie zamówienia w dobie wojny, inflacji i pandemii”.

Wydarzenie odbędzie się 31 maja 2022 r. w godz. 10:00 – 12:00

 

Udzielanie i wykonywanie zamówień publicznych w szczególnych warunkach związanych z wojną w Ukrainie, pandemią COVID-19 oraz nadzwyczajnym wzrostem cen i kosztów ich realizacji stwarza ogromne wyzwania nawet dla najbardziej doświadczonych uczestników rynku zamówiń publicznych.

Zaproszeni do udziału w debacie przedstawiciele instytucji publicznych, zamawiających i wykonawców, eksperci i praktycy będą dyskutować o problemach związanych z dostosowaniem umów zawartych w reżimie zamówień publicznych do zmieniających się okoliczności.

Zachęcamy Państwa do uczestnictwa w tym wydarzeniu, mając nadzieję, że nasza dyskusja przyczyni się do szerszej debaty na temat praktyki stosowania dostępnych rozwiązań prawnych oraz konieczności ich ewentualnych zmian:

  • problemy praktyczne w dokumentowaniu wpływu okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19, wojną w Ukrainie oraz wzrastającą inflacją na należyte wykonanie umowy w sprawie zamówienia publicznego w kontekście dochodzenia zwiększenia wynagrodzenia lub przedłużenia czasu na ukończenie;
  • możliwość wykorzystania klauzul przeglądowych oraz przepisów dotyczących zmian umowy ze względu na nieprzewidziane okoliczności i tzw. zmian bagatelnych;
  • problemy z adekwatnością klauzul waloryzacyjnych wskazanych w SWZ (określoność i efektywność klauzuli waloryzacyjnej; limit dopuszczalnej waloryzacji, etc.);
  • dopuszczalność umownej zmiany (waloryzacji) wynagrodzenia wykonawcy w kontraktach niezawierających klauzuli waloryzacyjnej w świetle przepisów prawa zamówień publicznych;
  • praktyczne problemy w dochodzeniu zmiany (podwyższenia) wynagrodzenia w oparciu o nadzwyczajną zmianę stosunków – tzw. klauzula „rebus sic stantibus” (zakres odpowiedzialności wykonawcy w kontekście przewidywalności wzrostu cen i kosztów realizacji zamówienia – typowe ryzyko gospodarcze; pojęcie „rażącej straty”, etc.);
  • pozasądowe rozwiązywanie sporów pomiędzy wykonawcami a zamawiającymi w związku z nadzwyczajnym wzrostem cen i kosztów realizacji zamówienia (dobre praktyki);
  • kwestia odpowiedzialności zamawiającego w świetle dyscypliny finansów publicznych za nie zawarcie ugody, w przypadku gdy skutki ugody są dla niego korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego.

Debatę poprowadzą przedstawiciele SPZP: Aldona Kowalczyk, Anna Specht-Schampera, dr hab. Piotr Bogdanowicz oraz Jarosław Sroka.

Gośćmi debaty będą:

  • Mariusz Haładyj, Prezes Prokuratorii Generalnej RP oraz członek Rady Zamówień Publicznych
  • Marcin Grabski, Naczelnik w Wydziale Prawnym Zarząd Dróg Miejskich
  • Mariusz Ciosek, Koordynator zespołu ds. zamówień publicznych w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych w Ministerstwie Rozwoju
  • Ewa Wiktorowska, Członek Rady Zamówień Publicznych
  • Dariusz Renczyński, Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku
  • Marek Orlik, Dyrektor działu prawnego Dragados/Polaqua

Więcej informacji oraz możliwość rejestracji znajdą Państwo tutaj.

 

W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Szacowanie wartości zamówienia – błędy i wątpliwości”, którego autorem jest Andrzej Czerniak, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

20 kwietnia 2022 roku Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych (SPZP) przekazało Ministerstwu Rozwoju i Technologii stanowisko w ramach konsultacji projektu "Certyfikacja wykonawców zamówień publicznych - Zielona Księga”

Celem Zielonej Księgi jest przedstawienie podstawowych założeń dotyczących zasad funkcjonowania certyfikacji wykonawców w systemie zamówień publicznych, określenie jej beneficjentów oraz innych podmiotów biorących udział w procesie certyfikacji.

Stanowisko zostało przygotowane przez trzyosobowy zespół członków SPZP: Wojciecha Merkwę (koordynującego prace zespołu), Katarzynę Skibę-Kuraszkiewicz i Tomasza Zalewskiego.

Pełną treść stanowiska SPZP znajdą Państwo pod linkiem.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Wiedzę i doświadczenie można udostępnić”, którego autorem jest Marcin Boczek, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Kiedy można zastrzec, że określone zadania ma wykonać ta, a nie inna firma”, którego autorką jest Agnieszka GIlowska, Członek SPZP.

💡 Treść publikacji dostępna jest tutaj.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem autorstwa Katarzyny Kuźmy oraz Wojciecha Merkwy pt. „Okoliczności wykluczenia w prawie zamówień publicznych”, który został wydany na łamach dziennika Rzeczpospolita.

Artykuł stanowi podsumowanie debaty z 18 stycznia, która została zorganizowana przez Konfederację Lewiatan oraz Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych. Dyskusja dotyczyła skutków, jakie w systemie zamówień publicznych wywołuje nowe brzmienie przepisu Prawa zamówień publicznych, przewidujące możliwość wykluczenia wykonawcy z postępowania z uwagi na problemy związane z realizacją innych zamówień.

Link do publikacji.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Partnerstwo publiczno-prywatne powinno mieć jasne zasady”, którego autorką jest Irena Skubiszak-Kalinowska, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Modele dialogu kształtują przepisy unijne i Prawo zamówień publicznych”, którego autorem jest Tomasz Zalewski, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

(ostatnia aktualizacja: 22 marca 2022 roku)

Szanowni Państwo,

bardzo wiele osób z Ukrainy przybywa obecnie do Polski w poszukiwaniu schronienia przed wojną. Jest oczywiste, że oprócz indywidualnych aktów pomocy, rozmiar tragedii i jej skutków wymaga zaangażowania instytucji państwa. W szczególności proces organizowania bezpośredniego wsparcia może niekiedy wymagać stosowania przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (dalej jako „PZP”).

Mając to na uwadze, w poczuciu odpowiedzialności i solidarności, przedstawiamy kluczowe informacje praktyczne, które mogą okazać się użyteczne dla podmiotów posiadających status zamawiającego w rozumieniu PZP. W celu zapewnienia komunikatywności dokumentu przygotowane wyjaśnienia prezentujemy w formie praktycznych 10 pytań i zwięzłych odpowiedzi.

W przypadku zidentyfikowania dalszych trudności lub potrzeby uzyskania dodatkowych wyjaśnień prosimy o kontakt na adres Stowarzyszenia: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Na zasadach nieodpłatnych postaramy się odpowiedzieć na wszelkie pytania dotyczące aspektów PZP związanych z udzielaniem zamówień publicznych przez polskich zamawiających w ramach bezpośredniego wsparcia na rzecz osób dotkniętych działaniami wojennymi na Ukrainie.

Do zagadnień prawa zamówień publicznych o kluczowym znaczeniu praktycznym dla sprawnego zapewniania w systemie zamówień publicznych pomocy w związku z kryzysem humanitarnym należy zaliczyć:

  • Generalny zakres obowiązku stosowania przepisów PZP (pyt. 1-6),
  • Szczególne wyłączenia (pyt. 7),
  • Zawieranie umów w trybie zamówienia z wolnej ręki (pyt. 8),
  • Instrumenty „przyspieszenia” procesów zakupowych (pyt. 9-10).

1. Czy istnieją szczególne przepisy dotyczące udzielania zamówień w sytuacji kryzysu humanitarnego?

Nie, na dzień publikacji oświadczenia nie uchwalono przepisów, które regulowałyby udzielanie zamówień publicznych w związku z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom kryzysu humanitarnego spowodowanego wojną na Ukrainie.

Przypominamy jednak, że w 2015 r. Komisja Europejska wydała komunikat COM(2015) 454 „w sprawie zasad udzielania zamówień publicznych w związku z obecnym kryzysem azylowym”. Dokument ten stanowi użyteczne źródło praktycznych informacji, na którym opierają się również informacje zawarte w niniejszym oświadczeniu.

Link do komunikatu Komisji Europejskiej.

 

2. Kiedy konieczne jest stosowanie przepisów PZP?

Stosowanie przepisów PZP jest obowiązkowe wyłącznie gdy spełnione są (łącznie) następujące przesłanki:

  • umowę odpłatną zawiera podmiot posiadający status zamawiającego,
  • wartość umowy przekracza tzw. próg bagatelności (zob. pkt 5 poniżej),
  • umowa nie jest objęta żadnym wyłączeniem przedmiotowym ani podmiotowym.

3. Kto ma obowiązek stosowania przepisów PZP?

Status zamawiającego – a więc podmiotu zobowiązanego do stosowania PZP – posiadają podmioty, o których mowa w art. 4-6 PZP. Szczegółowa analiza tego statusu może okazać się problematyczna. W kontekście zaistniałych wyzwań ważne jest podkreślenie, że posiadają go w szczególności:

  • organy administracji rządowej;
  • jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
  • związki metropolitalne;
  • jednostki budżetowe;
  • samorządowe zakłady budżetowe;
  • agencje wykonawcze;
  • instytucje gospodarki budżetowej;
  • państwowe fundusze celowe;
  • samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
  • uczelnie publiczne;
  • spółki Skarbu Państwa oraz spółki komunalne prowadzące działalność w tzw. sektorach infrastrukturalnych (art. 5 ust. 4 PZP).

4. Czy fundacje mają obowiązek stosować przepisy PZP?

Ta wątpliwość stosunkowo często pojawia się w przypadku fundacji, które dla swej działalności uzyskują dofinansowanie ze środków publicznych. Sam fakt uzyskania dotacji lub innej formy wsparcia w realizacji konkretnego przedsięwzięcia, nie kreuje obowiązku stosowania przepisów PZP. Kluczowe znaczenie ma charakter finansowej pomocy. Zgodnie z zachowującą aktualność opinią Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, obowiązek taki wystąpi, gdy wsparcie polega na finansowaniu ogólnego funkcjonowania fundacji. Natomiast obowiązek taki nie powstaje, gdy wsparciem ze środków publicznych objęta jest realizacja konkretnego przedsięwzięcia.

Link do opinii Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.

 

5. Jaka wartość zamówienia obliguje do stosowania przepisów PZP

W przypadku zamawiających publicznych (w szczególności jednostek samorządu terytorialnego i organów administracji rządowej), próg obowiązkowego stosowania przepisów PZP wynosi 130 000 zł.

W przypadku tzw. zamawiających sektorowych próg ten wynosi:

- 1 919 502 zł dla zamówień na dostawy i usługi,

- 4 453 600 zł dla zamówień na usługi społeczne,

- 23 969 275 zł dla zamówień na roboty budowlane.

Zawieranie umów o wartości niższej niż określone powyżej kwoty nie wymaga stosowania przepisów PZP. Wszystkie podane powyżej wartości to kwoty bez podatku VAT.

 

6. Jak oszacować wartość zamówienia?

Podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy bez podatku od towarów i usług (VAT), ustalone z należytą starannością. Jeżeli w ostatnim czasie zamawiający udzielał już zamówień podobnych do tych, których zamierza udzielić w związku z organizowaniem pomocy dla Ukraińców i Ukrainy, może powstać wątpliwość, czy w celu oszacowania wartości zamówienia obu „zakupów” nie należy sumować.

Jeżeli zamawiający wykaże, że nie mógł przewidzieć konieczności udzielenia kolejnego, podobnego zamówienia, wówczas nie zostanie spełniony tzw. test tożsamości czasowej. W takiej sytuacji nie będzie również obowiązku łącznego szacowania wartości zamówień.

 

7. Czy w każdym przypadku, gdy szacunkowa wartość zamówienia przekracza próg bagatelności konieczne jest stosowanie przepisów PZP?

W zaistniałych okolicznościach częściej mogą występować sytuacje, gdy nawet pomimo wartości zamówienia przekraczającej próg bagatelności, do jego udzielenia nie będzie konieczne stosowanie przepisów PZP. Do wyjątków o szczególnym potencjale wykorzystania należy zaliczyć:

  • art. 11 ust. 1 pkt 6 PZP, zgodnie z którym przepisów PZP nie stosuje się do zamówień, których przedmiotem jest nabycie własności lub innych praw do istniejących budynków lub nieruchomości. Jeżeli więc zamawiający zamierza poszerzyć bazę lokalową w celu udostępnienia jej osobom potrzebującym, nie musi stosować przepisów PZP;
  • art. 11 ust. 1 pkt 9 PZP, zgodnie z którym przepisów PZP nie stosuje się do zamówień, których przedmiotem są usługi w dziedzinie obrony cywilnej, ochrony ludności i zapobiegania niebezpieczeństwom, świadczone przez organizacje lub stowarzyszenia o charakterze niekomercyjnym i objęte kodami CPV 75250000-3, 75251000-0, 75251100-1, 75251110-4, 75251120-7, 75252000-7, 75222000-8, 98113100-9 oraz 85143000-3, określonymi we Wspólnym Słowniku Zamówień, z wyjątkiem usług transportu sanitarnego pacjentów.

 7a. Czy w związku z wojną na Ukrainie ustanowione zostały szczególne rozwiązania w obszarze prawa zamówień publicznych?

Tak, wprowadza je ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej jako „Specustawa”), która – co istotne – w odniesieniu do udzielania zamówień weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 24 lutego 2022 r.

Wprowadzone nią przepisy przewidują wyłączenia od obowiązku stosowania przepisów PZP przy zawieraniu umów niezbędnych dla realizacji następujących zadań:

  • realizowanych przez organy gmin, a polegających na umożliwianiu obywatelowi Ukrainy nieodpłatnego wykonania fotografii potrzebnej do złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL (art. 8 ust 1 Specustawy),
  • zakup sprzętu komputerowego oraz usług dla gmin niezbędnych do realizacji przez nie zadań przez ministra właściwego ds. informatyzacji (art. 8 ust 1 Specustawy),
  • zapewnienie prawa do świadczeń socjalnych (art. 26 ust. 5 Specustawy),
  • zapewnienie opieki medycznej i pomocy przez zakwaterowanie i wyżywienie albo pomocy w postaci świadczenia pieniężnego przez Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców (art. 112 ust. 5 w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej),
  • wykonywanie poleceń wydawanych w sytuacji kryzysowej przez Prezesa Rady Ministrów na podstawie przepisów ustawy o zarządzaniu kryzysowym (art. 7c ust. 1 tejże ustawy.

Można jednak ocenić, że kluczowe znaczenie praktyczne będzie miało wyłączenie ustanowione w art. 12 ust. 6 Specustawy. Zgodnie z tym przepisem PZP nie znajdzie zastosowania do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia pomocy polegającej na:

  1. zakwaterowaniu;
  2. zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego;
  3. zapewnieniu transportu do miejsc zakwaterowania, między nimi lub do ośrodków prowadzonych przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, lub miejsc, w których obywatelom Ukrainy udzielana jest opieka medyczna;
  4. finansowaniu przejazdów środkami transportu publicznego oraz specjalistycznego transportu przeznaczonego dla osób z niepełnosprawnością w szczególności do miejsc lub pomiędzy miejscami, o których mowa w pkt 1–3 powyżej;
  5. zorganizowaniu rezydencji polegającej na zapewnieniu warunków pobytowych umożliwiających lub wspierających prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny;
  6. ustanowieniu stypendium twórczego polegającego na zapewnieniu wsparcia rzeczowego lub wsparcia finansowego umożliwiającego lub wspierającego prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny;
  7. zorganizowaniu pobytu twórczego polegającego na zapewnieniu warunków pobytowych, wsparcia rzeczowego lub wsparcia finansowego umożliwiających lub wspierających prowadzenie działalności artystycznej, naukowej, dydaktycznej lub badawczej z dziedziny sztuki, rozwój zawodowy lub artystyczny.
    Istotne jest jednak, że zakres podmiotowy tego wyłączenia został precyzyjnie wskazany, a wielu bardzo zamawiających nie będzie uprawnionych do jego stosowania.

Skorzystać z niego mogą:

  • wojewoda,
  • inny organ administracji publicznej,
  • jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej,
  • jednostki sektora finansów publicznych
  • oraz inne organy władzy publicznej, jednostki samorządu terytorialnego, związki jednostek samorządu terytorialnego lub związki metropolitalne.

Podkreślić również należy, że wyłączenie obejmuje wyłącznie umowy niezbędne do zapewniania pomocy, o której mowa powyżej, a także niezbędne do informowania o pomocy kierowanej do obywateli Ukrainy. Zawierając umowę na podstawie wyłączenia będzie zobowiązany do upublicznienia w Biuletynie Zamówień Publicznych informacji na temat okoliczności faktycznych uzasadniających jego zastosowanie, a ponadto do podania:

  1. nazwy i adres siedziby zamawiającego;
  2. daty i miejsca zawarcia umowy lub informacji o zawarciu umowy drogą elektroniczną;
  3. opisu przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;
  4. ceny (albo ceny maksymalnej, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia);
  5. nazwy (firmy) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.

8. Czy w przypadku braku podstaw do wyłączenia stosowania przepisów PZP konieczne jest organizowanie otwartej, sformalizowanej procedury, np. przetargu nieograniczonego?

W zaistniałych okolicznościach w wielu przypadkach będzie możliwe skorzystanie z trybu zamówienia z wolnej ręki, w którym zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą na podstawie art. 214 ust. 1 pkt 5 PZP. Zgodnie z tym przepisem zastosowanie tego trybu możliwe jest, gdy ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.

Przed skorzystaniem z tej przesłanki należy zawsze szczegółowo rozważyć spełnianie wszystkich wymienionych w niej warunków. Optymalnym rozwiązaniem jest sporządzenie możliwie szczegółowego uzasadnienia faktycznego i prawnego.

Można jednak założyć, że w aktualnych okolicznościach wykazanie tych podstaw nie powinno wywoływać szczególnych trudności. W tym zakresie pomocny są wytyczne zawarte we wspomnianym już komunikacie Komisji Europejskiej (COM(2015) 454) , którego fragmenty przytaczamy poniżej, i które zapewne warto wykorzystać przy formułowaniu uzasadnienia dla skorzystania z ww. przepisu:

  • „Można oczekiwać, że co do zasady konkretna instytucja zamawiająca nie znała i nie mogła znać z wystarczającym wyprzedzeniem liczby osób ubiegających się o azyl, którą będzie musiała się zająć. Konkretne potrzeby pojedynczej gminy w zakresie zapewnienia zakwaterowania, zaopatrzenia lub usług na rzecz osób ubiegających się o azyl nie mogły więc zostać zaplanowane z wyprzedzeniem, co stanowi zatem dla danej gminy nieprzewidywalną okoliczność.”
  • „Nie można mieć wątpliwości, że najbardziej pilne potrzeby osób ubiegających się o azyl, przybywających do poszczególnych państw członkowskich (zakwaterowanie, zaopatrzenie i usługi) powinny być zagwarantowane w możliwie najkrótszym terminie.”
  • „W przypadku realizacji najpilniejszych potrzeb osób ubiegających się o azyl w bardzo krótkim czasie związek przyczynowy między wzrostem liczby osób ubiegających się o azyl a koniecznością zaspokojenia ich potrzeb nie może zostać w rozsądny sposób zakwestionowany”.

Obowiązki formalne zamawiającego udzielającego zamówienia ograniczają się do zaproszenia wybranego wykonawcy do negocjacji, prowadzenia protokołu postępowania, zawarcia umowy i opublikowania ogłoszenia. Od 1 stycznia 2021 r. zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki nie wymaga w jakimkolwiek zakresie zawiadamiania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o wszczęciu postępowania w tym trybie.

 

9. Czy w przypadku decyzji o zorganizowaniu postępowania konkurencyjnego (np. przetargu nieograniczonego) istnieje możliwość przyspieszenia procesu zakupowego w stosunku do domyślnego harmonogramu wynikającego z przepisów PZP?

W niektórych sytuacjach zamawiający może uznać, że optymalnym rozwiązaniem nie jest udzielanie zamówienia z wolnej ręki, lecz zorganizowanie postępowania konkurencyjnego. W takich okolicznościach zamawiający jednak nie musi obawiać się, że konieczne jest zorganizowanie długotrwałej procedury.

Ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia publicznego możliwe jest w szczególności skrócenie terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminu na składanie ofert.

Ponadto zidentyfikowanie pilnej potrzeby uzasadnia zastosowanie trybu negocjacji bez ogłoszenia (art. 209 ust. 1 pkt 4 PZP). To procedura, w ramach której zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert. Jest to więc rozwiązanie optymalne, gdy zamawiający wprawdzie zamierza uzyskać ofertę najkorzystniejszą w ramach konkurencyjnej rywalizacji przedsiębiorców, jednakże ich krąg chce ograniczyć wyłącznie do kilku wybranych wykonawców.

W przypadku zamawiających sektorowych szczególnym instrumentem uelastyczniania i odformalizowania postępowania może być również uprawnienie z art. 393 ust. 1 pkt 1 PZP. Przepis ten pozwala na odstąpienie od stosowania obligatoryjnych podstaw wykluczenia, a tym samym żądania powiązanych z tymi podstawami podmiotowych środków dowodowych.

 

10. Czy wszczęcie postępowania odwoławczego poprzez wniesienie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej zawsze wpłynie na przedłużenie postępowania?

Czynności zamawiającego, którym wykonawcy będą zarzucali niezgodność z przepisami PZP mogą być kwestionowane poprzez wniesienie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (dalej jako „KIO” lub „Izba”). W przypadku wniesienia odwołania zawarcie umowy o zamówienie publiczne przed rozstrzygnięciem postępowania odwoławczego będzie zasadniczo niemożliwe.

Jeżeli jednak odwołanie składane jest na etapie po wyborze oferty najkorzystniejszej, zamawiający dysponuje instrumentem umożliwiającym zawarcie umowy pomimo wniesienia odwołania. Mianowicie na podstawie art. 578 ust. 2 PZP możliwe jest złożenie do Izby wniosku o uchylenie zakazu zawarcia umowy, który KIO uwzględni, jeżeli:

  1. niezawarcie umowy mogłoby spowodować negatywne skutki dla interesu publicznego, przewyższające korzyści związane z koniecznością ochrony wszystkich interesów, w odniesieniu do których zachodzi prawdopodobieństwo doznania uszczerbku w wyniku czynności podjętych przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia;
  2. zamawiający uprawdopodobni, że odwołanie wnoszone jest wyłącznie w celu uniemożliwienia zawarcia umowy.

Warto nadmienić, że na podstawie dotychczasowego orzecznictwa Izby można sformułować przekonujące argumenty, że trwający kryzys humanitarny spowodowany wojną na Ukrainie stanowiłby podstawę do uchylenia zakazu zawarcia umowy, co oczywiście w konkretnych okolicznościach wymaga jednak szczegółowego uzasadnienia.

W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Składane części sprawozdania finansowego muszą mieć określoną formę”, którego autorem jest Sylwester Kuchnio, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W dzisiejszym wydaniu Dziennika Gazeta Prawna ukazał się ranking prawników mających największy wpływ na życie społeczne, gospodarcze i polityczne w Polsce. Wyróżniono w nim Aldonę Kowalczyk, współzałożycielkę i Prezesa Zarządu Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych (SPZP).
„W naszym zestawieniu tradycyjnie skupiamy się na tym, który z prawników miał wpływ na naszą rzeczywistość i w czym się on wyrażał. Jesteśmy zaś powściągliwi w ocenach; zostawiamy je Czytelnikom”, podsumował Krzysztof Jedlak, redaktor naczelny Dziennika Gazety Prawnej.

W rankingu wskazano, że SPZP „skupia się na rozwiązywaniu rzeczywistych problemów rynku zamówień publicznych i robi to wyjątkowo skutecznie. Bez bicia piany, skupiona na meritum zagadnienia, wskazuje niebezpieczeństwa związane z niewłaściwą interpretacją przepisów i walczy o zmianę podejścia”.

SPZP zrzesza ponad 50 prawników, czynnie świadczących pomoc prawną z zakresu prawa zamówień publicznych, PPP i koncesji. W zestawieniu DGP podkreślono renomę i rozpoznawalność Stowarzyszenia jako profesjonalnej organizacji, której głos wybrzmiewa w relacjach między urzędnikami a uczestnikami rynku zamówień publicznych.

18 stycznia 2022 r. Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych miało przyjemność współorganizować z Konfederacją Lewiatan debatę pt. „Problemy z wykonaniem umowy a podstawy wykluczenia z przetargów publicznych”.


Gośćmi debaty byli: Hubert Nowak, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, Mariusz Haładyj, Prezes Prokuratorii Generalnej RP oraz członek Rady Zamówień Publicznych, Przemysław Grosfeld, Zastępca dyrektora w Ministerstwie Rozwoju oraz członek Rady Zamówień Publicznych, Małgorzata Śledziewska, Zastępca dyrektora departamentu zakupów w PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. i Artur Łuczak, Dyrektor Oddziału Rzeszów w spółce Erbud S.A.


Spotkanie poprowadzili członkowie SPZP: Katarzyna Kuźma oraz Wojciech Merkwa.


Debata była w całości poświęcona jednej z najbardziej kontrowersyjnych przesłanek wykluczenia przewidzianej w art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP, czyli konsekwencjom niewykonania lub nienależytego wykonania wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego lub koncesji. Prelegenci podkreślili, że jest to temat niezwykle ważny dla wszystkich uczestników rynku zamówień publicznych, a jednocześnie budzący istotne wątpliwości interpretacyjne i traktowany w sposób niejednolity w orzecznictwie.
Część prelegentów sugerowała konieczność wprowadzenia zmian legislacyjnych celem doprecyzowania przepisów. Pozostali uczestnicy debaty proponowali natomiast promowanie dobrych praktyk wśród uczestników rynku lub też opracowanie wytycznych interpretacyjnych, które przyczyniłyby się do ujednolicenia stosowania art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP w praktyce.


Debata cieszyła się dużym zainteresowaniem, co przełożyło się na ożywioną dyskusję osób w niej uczestniczących.
Serdecznie dziękujemy prelegentom za wartościową dyskusję, a także wszystkim uczestnikom debaty za aktywny udział.

Zapraszamy do zapoznania się z relacją z debaty:
Część pierwsza
Część druga
Część trzecia

W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł pt. „Przetargi: można łączyć potencjały, aby spełnić warunki udziału w postępowaniu”, którego autorką jest Irena Skubiszak-Kalinowska, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj

W dzisiejszym wydaniu Dziennika Gazety Prawnej ukazał się artykuł na temat opinii wydanej przez Urząd Zamówień Publicznych, na wniosek Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych, dotyczącej stosowania cywilnoprawnej instytucji przekazu do bezpośrednich płatności na rzecz podwykonawców w przypadku zamówień publicznych, których przedmiotem są roboty budowlane.

W artykule Aldona Kowalczyk, Prezes Zarządu SPZP oraz Jaroslaw Jerzykowski, Członek Komisji Rewizyjnej SPZP komentują i przybliżają treść opinii.

Artykuł dostępny jest w wersji drukowanej oraz na stronie DGP.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazały się dwa artykuły opracowane przez członków SPZP:

  • „Wynagrodzenie dla wykonawcy zamówienia publicznego i zapłata podwykonawcom”, którego autorem jest Jaroslaw Jerzykowski, treść dostęp tutaj
  • „Do obniżenia ceny wystarczy oświadczenie zamawiającego”, którego autorem jest Michal Drozdowicz, treść dostęp tutaj.

4 stycznia 2022 r. Urząd Zamówień Publicznych odpowiedział na wniosek SPZP o wydanie opinii dotyczącej stosowania cywilnoprawnej instytucji przekazu do bezpośrednich płatności na rzecz podwykonawców w przypadku zamówień publicznych, których przedmiotem są roboty budowlane. W opinii UZP potwierdził, iż zastosowanie przekazu w odniesieniu do wynagrodzenia należnego wykonawcy z tytułu realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego w ciężar długu wykonawcy wynikający z umowy o podwykonawstwo nie stoi w sprzeczności z przepisami ustawy Pzp.

Pełna treść odpowiedzi znajduje się tutaj.

Baner SPZP

Obowiązująca od 1 stycznia 2021 r. ustawa Prawo zamówień publicznych wprowadziła szereg zmian, w tym również w kwestii tak istotnej dla rynku zamówień publicznych jak podstawy wykluczenia z postępowania o zamówienie publiczne. Jedna z najbardziej kontrowersyjnych w praktyce przesłanek, niejednolicie interpretowanych w orzecznictwie, została przewidziana w art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP.
Przepis ten uległ zmianie w stosunku do poprzednio obowiązującego (również wywołującego kontrowersje). Nowe brzmienie nie tylko nie rozwiewa dotychczasowych wątpliwości, generuje wręcz nowe, nieznane wcześniej, ryzyka.

Jednym z istotnych elementów potęgujących te wątpliwości jest sposób, w jaki wykonawcy powinni formułować swoje oświadczenia w dokumencie JEDZ. Pytanie tam zawarte ma bowiem szerszy zakres niż przesłanka wykluczenia z art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP. Praktyka i orzecznictwo są niejednolite w odniesieniu do tego zagadnienia, a konsekwencją opisanej niepewności prawa jest ryzyko naruszenia zasady równego traktowania wykonawców w dostępie do rynku zamówień oraz rosnąca liczba wykluczeń z postępowań o zamówienie publiczne w związku z rzekomym wprowadzeniem zamawiającego w błąd.

Wspomniana niepewność prawa nie służy uczestnikom rynku zamówień publicznych, a praktyka stosowania tego przepisu w postępowaniach zdaje się coraz bardziej odbiegać od celu, dla którego został on wprowadzony.

Podczas spotkania poruszymy m.in. następujące zagadnienia:

  • Rola JEDZ w postępowaniu – czyli o tym, czy zasadne jest notyfikowanie wszystkich faktów dotyczących nienależytego wykonania poprzedniego zamówienia „bez względu na przyczyny ich zaistnienia” czy też wypełnianie JEDZ „przez pryzmat danej przesłanki wykluczenia”?
  • Czy kara umowna jest równoznaczna z odszkodowaniem?
  • Czy kara umowna, którą kwestionuje wykonawca, wypełnia przesłankę wykluczenia („doprowadziło do odszkodowania” vs „zasądzenie odszkodowania”)?
    Znaczenie ugody pomiędzy wykonawcą a zamawiającym dla oceny przesłanki z art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP.
  • Czy obecne brzmienie art. 109 ust. 1 pkt 7 PZP sprzyja ugodowemu załatwianiu sporów między zamawiającym a wykonawcą na tle wykonania umowy w sprawie zamówienia publicznego?
  • Realizacja uprawnień z rękojmi a nienależyte wykonanie istotnego zobowiązania umownego.
  • Wnioski de lege lata i de lege ferenda.

Spotkanie poprowadzą Katarzyna Kuźma i Wojciech Merkwa, członkowie Stowarzyszenia Prawa Zamówień Publicznych.

Gośćmi debaty będą:

  • Hubert Nowak, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych
  • Mariusz Haładyj, Prezes Prokuratorii Generalnej RP oraz członek Rady Zamówień Publicznych
  • Przemysław Grosfeld, zastępca dyrektora w Ministerstwie Rozwoju oraz członek Rady Zamówień Publicznych
  • Małgorzata Śledziewska, Zastępca dyrektora departamentu zakupów w PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.
  • Artur Łuczak, przedstawiciel wykonawcy - Erbud S.A.

Więcej informacji oraz możliwość rejestracji pod LINKIEM.

W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł „Nowe PZP: wyjaśnianie specyfikacji warunków zamówienia”, którego współautorem jest mec. Piotr Trębicki, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W najnowszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł „Raport z realizacji zamówienia – istotne narzędzie zakupowe czy zbędne obciążenie”, którego autorem jest prof. UMK dr hab. Paweł Nowicki, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

W dzisiejszym dodatku do dziennika Rzeczpospolita, dotyczącym orzecznictwa, ukazał się artykuł „Doświadczenie konsorcjanta procentuje”, którego autorką jest Marzena Jaworska, Członek SPZP.

Treść publikacji dostępna jest tutaj.

26 października 2021 roku SPZP zwróciło się do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z wnioskiem z o wydanie opinii dotyczącej stosowania w trakcie realizacji umów w sprawach zamówień publicznych, których przedmiotem są roboty budowlane, instytucji przekazu (w rozumieniu postanowień art. 921(1) KC) wynagrodzenia należnego wykonawcy od zamawiającego w ciężar długu wykonawcy wynikającego z umowy o podwykonawstwo.
 
Wystąpienie związane jest z pojawiającymi się wątpliwościami w zakresie dopuszczalności stosowania przekazu i relacji przepisów KC o przekazie do przepisów PZP o bezpośredniej zapłacie podwykonawcy. Potwierdzenie możliwości dokonywania płatności podwykonawcom z wykorzystaniem przekazu ma doniosłe znaczenie dla realizacji zamówień na roboty budowlane. Dzięki wykonaniu przekazu podwykonawca otrzymuje efektywnie należną mu zapłatę. Zamawiający z kolei zyskuje pewność, iż zapłata podwykonawcy została dokonana, co zwalnia go z konieczności wszczynania procedury bezpośredniej zapłaty, o której mowa w art. 465 PZP, a w odniesieniu do podwykonawców realizujących roboty budowlane także z solidarnej odpowiedzialności ponoszonej w stosunku do nich na podstawie art. 647(1) § 1 KC.
 
Przekaz jest wreszcie korzystny także dla wykonawcy. z jego sprawą może dokonywać płatności na rzecz swoich podwykonawców w sposób uproszony, bez konieczności bezpośredniego angażowania własnych środków pieniężnych.
 
Treść wniosku dostępna jest tutaj.
Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych © 2017. Wszystkie Prawa Zastrzeżone. Projekt i wykonanie: HEDEA

Ta strona wykorzystuje pliki cookies i inne podobne technologie. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w pamięci Twojego urządzenia.